ΕΔΩ ΤΑ ΛΕΜΕ

Κυριακή 17 Ιουλίου 2011

Συνέντευξη Τύπου της Διοίκησης του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με θέμα την Ανάλυση του Προγράμματος Οργανωτικών και Λειτουργικών Αλλαγών και Αναδιαρθρώσεων του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ

Η Διοίκηση του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, αξιοποιώντας τη γνώση και την εμπειρία της δωδεκάμηνης θητείας της, επεξεργάστηκε το Πρόγραμμα Οργανωτικών και Λειτουργικών Αλλαγών και Αναδιαρθρώσεων, το οποίο παρουσιάζεται σήμερα, και έχει ως στόχο την αντιμετώπιση των αδυναμιών και των προβλημάτων, που εντοπίζονται στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, κατά τη συναλλαγή με τους ασφαλισμένους του, αλλά και με τις επιχειρήσεις, προκαλώντας δυσχέρειες και ταλαιπωρία και φορτώνοντας το Ίδρυμα με αδικαιολόγητη οικονομική επιβάρυνση.

Σημαντικές μεταρρυθμιστικές αλλαγές έχουν υλοποιηθεί, κάποιες βρίσκονται στο πρώτο στάδιο της εφαρμογής τους ενώ άλλες βρίσκονται ήδη σε προχωρημένο στάδιο της μελέτης υλοποίησής τους. Οι αλλαγές αυτές αναφέρονται αναλυτικά παρακάτω:

A. Διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με τον εξορθολογισμό της διαχείρισης εσόδων και δαπανών

Στρατηγικό μέλημα της Διοίκησης του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ είναι η διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας του Ιδρύματος, προκειμένου να επιτελέσει τον εθνικό του ρόλο, που είναι ένας και μοναδικός:

Η διασφάλιση επαρκών συντάξεων και κοινωνικών παροχών μέσω της καταβολής εισφορών, που δε θα επιβαρύνουν δυσανάλογα την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και τον κρατικό προϋπολογισμό.

Πλαίσιο κειμένου: 1ος στόχος: Διασφάλιση των εσόδων που προέρχονται από ασφαλιστικές εισφορές για την επίτευξη των προβλέψεων του αναθεωρημένου προϋπολογισμού.Η κατοχύρωση της δυνατότητας του Ιδρύματος για την επίτευξη αυτού του κεφαλαιώδους σκοπού, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες ύφεσης και κρίσης, συναρτάται απόλυτα με την υλοποίηση των στόχων που αναλύονται παρακάτω:

Στο πλαίσιο της υλοποίησης αυτού του στόχου, η Διοίκηση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ έχει ήδη προχωρήσει στην εκπόνηση δράσεων και μέτρων που αφορούν:
  • Τη βελτίωση της απόδοσης των δύο κυρίως τελευταίων ρυθμίσεων οφειλών, προτάσσοντας το φιλικό διακανονισμό και λαμβάνοντας αναγκαστικά  μέτρα και κατασχέσεις εις χείρας τρίτων, σε όσους αδιαφορούν για τη ρύθμιση των οφειλών τους.
  • Την άμεση εξόφληση από το Υπουργείο Οικονομικών οφειλών του Δημοσίου, που ανέρχονται σήμερα στο ποσό των 55 εκατομμυρίων ευρώ.
  • Τη συστηματική σύγκριση δηλωθεισών – καταβληθεισών εισφορών για άμεσο καταλογισμό και βεβαίωση της διαφοράς των εισφορών.
  • Την εντατικοποίηση των επιτόπιων ελέγχων για τον εντοπισμό της αδήλωτης εργασίας σε συνεργασία με το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ).
Από το σύνολο αυτών των δράσεων αναμένεται η είσπραξη 250 έως 300 εκ. ευρώ επιπλέον του αρχικού στόχου, ο οποίος εξελίσσεται ως προς την επίτευξή του ομαλά.
Ενισχυτικά στην αύξηση των εσόδων θα συμβάλει η εισαγωγή του εργόσημου για την ασφάλιση του μεγάλου πλήθους των περιστασιακά απασχολούμενων Ελλήνων και αλλοδαπών.
Παρατίθεται πίνακας κατηγοριοποίησης των οφειλετών:

ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΟΦΕΙΛΕΤΩΝ

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
 ΟΦΕΙΛΕΤΩΝ
ΣΕ ΡΥΘΜΙΣΗ
ΧΩΡΙΣ ΡΥΘΜΙΣΗ
ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΠΟΣΑ

ΠΛΗΘΟΣ
ΟΦΕΙΛΕΤΩΝ
ΠΟΣΟ
ΟΦΕΙΛΗΣ
ΠΛΗΘΟΣ
ΟΦΕΙΛΕΤΩΝ
ΠΟΣΟ
ΟΦΕΙΛΗΣ
ΠΛΗΘΟΣ
ΟΦΕΙΛΕΤΩΝ
ΠΟΣΟ
ΟΦΕΙΛΗΣ

ΚΟΙΝΕΣ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
44.522
980.763.728,68
161.627
4.448.356.021,62
206.149
5.429.119.750,30









ΟΙΚΟΔ/ΤΕΧΝΙΚΑ
 ΕΡΓΑ
17.828
104.879.380,27
65.527
191.600.172,81
83.355
296.479.553,08









ΑΓΡΟΤΙΚΟΙ
 ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ
233
32.342.296,95
359
94.409.418,47
592
126.751.715,42









ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ
ΤΟΠΙΚΗΣ
ΑΥΤΙΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
57
6.765.275,77
312
10.770.242,12
369
17.535.517,89









ΔΗΜΟΣΙΟΣ
ΤΟΜΕΑΣ
187
8.593.640,01
3.446
45.791.069,32
3.633
54.384.709,33









ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ
ΚΟΙΝΗΣ ΟΦΕΛΕΙΑΣ
7
396.991,32
4
618.707,63
11
1.015.698,95









ΠΟΣΑ
ΑΧΡΕΩΣΤΗΤΩΣ
ΚΑΤΑΒΛΗΘΕΝΤΑ
281
1.899.843,32
4.622
20.207.436,13
4.903
22.107.279,45

ΣΥΝΟΛΑ
63.115
1.135.641.156,32
235.989
4.811.753.068,10
299.012
5.947.394.224,42










Αποτύπωση της πορείας των εσόδων – δράσεις και μέτρα για τη ενίσχυση των εσόδων

Η συρρίκνωση των εσόδων στις σημερινές συνθήκες είναι αναμενόμενη και οφείλεται:
·         Στην αύξηση της ανεργίας.
·         Στην πτωτική τάση των συνολικών αποδοχών από τη μείωση των πάσης φύσεως πρόσθετων αποδοχών από επιδόματα και υπερωρίες, καθώς και στη συγκράτηση και μείωση των μισθών και ημερομισθίων.
·         Στην εφαρμογή των δύο βασικών δράσεων του ΟΑΕΔ, οι οποίες αφορούν την ενίσχυση της απασχόλησης των νέων και το πρόγραμμα συγκράτησης των θέσεων εργασίας.
·         Στην εισφοροδιαφυγή λόγω ύπαρξης της αδήλωτης εργασίας.
·         Στην απώλεια εσόδων που πηγάζει από το συνεχιζόμενο φαινόμενο της απόκλισης μεταξύ δηλωθέντων και καταβληθέντων εισφορών.

Οι λόγοι αυτοί οδήγησαν στην αναγκαιότητα αναθεώρησης του προϋπολογισμού, με προβλεπόμενη μείωση εσόδων κατά 500 εκ. ευρώ.

Ωστόσο, στο πρώτο τρίμηνο του 2011 και ειδικότερα το μήνα Μάρτιο παρατηρήθηκε σημαντική απόκλιση στην είσπραξη των προβλεπόμενων τρεχουσών και καθυστερούμενων εισφορών του αναθεωρημένου προϋπολογισμού.

Η υστέρηση αυτή, πέραν των άλλων λόγων, προκλήθηκε λόγω της αναμονής που επέδειξαν οι επιχειρήσεις ενόψει του νέου τρόπου ρύθμισης οφειλών, που νομοθετήθηκε το μήνα Μάρτιο.

Από το μήνα Μάιο καταγράφεται σημαντική διόρθωση, που φαίνεται ότι επαναφέρει τη ροή των εσόδων στα προβλεπόμενα, με βάση τον αναθεωρημένο προϋπολογισμό, επίπεδα.

Με βάση αυτό το δεδομένο, μπορούμε να ισχυριστούμε, ότι θα κινηθούμε με σχετική ασφάλεια στο πλαίσιο των προβλέψεων του αναθεωρημένου προϋπολογισμού, χωρίς να αποκλείεται περαιτέρω βελτίωση των εσόδων.

Η ανατροπή της πτωτικής πορείας των εσόδων του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ αποτελεί θέμα που συνδέεται απόλυτα με την εθνική προσπάθεια, που καταβάλλεται για την υπέρβαση της κρίσης.

Σε αυτήν την προσπάθεια, το Ίδρυμα μπορεί να συμβάλει μέσω της πιο αποτελεσματικής λειτουργίας του ώστε να ελαχιστοποιηθούν έτσι οι απαιτήσεις του Ιδρύματος για κάλυψη των απολεσθέντων (για τους προαναφερθέντες λόγους) εσόδων από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Για το σκοπό αυτό οι δράσεις επικεντρώνονται στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των μέτρων, που στοχεύουν στη θεραπεία των παθογενειών του Ιδρύματος και κυρίως στην αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής και εισφοροαποφυγής.

Στο εύλογο ερώτημα εάν αυτό είναι εφικτό σε περιόδους οικονομικής κρίσης, απαντάμε ότι, χωρίς να παραβλέπουμε τις δυσχέρειες, αξίζει να προσπαθήσουμε θέτοντας ποσοτικοποιημένους στόχους, που επικεντρώνονται στην απόλυτη εφαρμογή όλων των κανόνων ελέγχου, τη συνεπή άσκηση των καθηκόντων από όλους τους ελεγκτικούς μηχανισμούς και την αξιοποίηση πρόσθετων στοιχείων από το σύστημα TAXIS και τις δομές του Υπουργείου Οικονομικών.

Στην παρούσα φάση, κρίνεται επιβεβλημένη και αναγκαία η μείωση των πακέτων ασφάλισης από 852 που είναι σήμερα, σε 70 το πολύ πακέτα ασφάλισης, προκειμένου να απλοποιηθεί η υποβολή των ΑΠΔ και κυρίως να γίνει εύκολη τόσο η διαδικασία υποβολής τους από τις επιχειρήσεις όσο  και του ελέγχου τους από τις υπηρεσίες του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ.

Σχετική πρόταση για τα 70 πακέτα ασφάλισης είναι ήδη έτοιμη και υποβάλλεται εντός των ημερών στον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης για τελική επεξεργασία και νομοθετική ρύθμιση.

Η νέα απλοποιημένη με τα 70 πακέτα ασφάλισης ΑΠΔ, σχεδιάζεται να συνδυαστεί με τη μηνιαία υποβολή της, για επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 50 εργαζόμενους και διμηνιαία υποβολή, για επιχειρήσεις που απασχολούν μικρότερο αριθμό.

Η υποβολή μηνιαίας και διμηνιαίας ΑΠΔ παρέχει τη δυνατότητα να διερευνηθεί η ταυτόχρονη υποβολή της με τη δήλωση του φόρου μισθωτών υπηρεσιών (ΦΜΥ), έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ταύτιση των αποδοχών που δηλώνουν οι επιχειρήσεις, τόσο για το ΦΜΥ, όσο και για τις ασφαλιστικές εισφορές. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι η απόκλιση των δηλούμενων αποδοχών είναι σήμερα τουλάχιστον  30% σε βάρος του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ.


Πλαίσιο κειμένου: 2ος στόχος: Αποτροπή κάθε σπατάλης, ελεγχόμενη και ορθολογική διαχείριση των δαπανών, χωρίς καμία επίπτωση στην ποιότητα παροχής υπηρεσιώνΟι δαπάνες σύνταξης και περίθαλψης του Α΄ πενταμήνου του 2011 είναι μικρότερες σε ποσοστό 4% σε σχέση με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού.
Με το δεδομένο αυτό, προσδοκούμε, με ασφάλεια, την επίτευξη επιπλέον στόχου εξοικονόμησης ποσού 300 έως 350 εκ. ευρώ.
Οι προσπάθειες όμως για περαιτέρω περιστολή των δαπανών θα συνεχιστούν και τους επόμενους μήνες του έτους.
Ήδη, μέτρα που έχουν ληφθεί, όσον αφορά τον έλεγχο των δαπανών υγείας, έχουν επιφέρει τα εξής αποτελέσματα:

·         Για τα νοσήλια του Α΄ πενταμήνου του 2011 δαπανήθηκαν 163.842.794€, έναντι του ποσού των 196.898.715€ που δαπανήθηκε αντίστοιχα για τα νοσήλια του Α΄ πενταμήνου του 2010.
·         Η αναμενόμενη οικονομική ωφέλεια για το ΙΚΑ – ΕΤΑΜ από τις νέες ανώτατες αποδιδόμενες τιμές για βηματοδότες και απινιδωτές, θα αποδώσουν για όλο το έτος εξοικονόμηση 55 εκ. ευρώ.
·         Θετικά οικονομικά αποτελέσματα αποδίδει η διαδικασία ελέγχου της συνταγογράφησης, που ήδη εφαρμόζεται στο ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, με την ηλεκτρονική σάρωση όλων των εκτελούμενων συνταγών και την ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Η οργανωμένη αυτή διαδικασία ελέγχου των δαπανών φαρμάκου αναμένεται να αποδώσει ποσό ετήσιας εξοικονόμησης, που θα ανέλθει στα 450 εκ. ευρώ για το ΙΚΑ - ΕΤΑΜ.
·         Επιπρόσθετα, με την πάταξη παραβατικών συμπεριφορών και την εξάρθρωση κυκλωμάτων, τα οποία λυμαίνονταν τους πόρους του Ιδρύματος (πλασματικές δαπάνες νεφροπαθών, επιθέματα, σκευάσματα διατροφής) έχει δοθεί ξεκάθαρο μήνυμα, ότι το ΙΚΑ – ΕΤΑΜ μπορεί να ελέγξει τις δαπάνες και να ενεργοποιήσει τη δικαστική διαδικασία απόδοσης ευθυνών. Σχετικό υπόμνημα για την επίσπευση της δικαστικής διαδικασίας απόδοσης των ποινικών ευθυνών για 80 περίπου περιπτώσεις έχει σταλεί στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου.
·         Δυστυχώς, τα φαινόμενα παραβατικής συμπεριφοράς αφορούν και μικρή ομάδα του ιατρικού σώματος. Ενδεικτικά, αναφέρεται παραβατική συμπεριφορά 126 ιατρών για έκδοση συνταγών που περιείχαν σκευάσματα, τα οποία χορηγούνται απευθείας από το Ίδρυμα, προκαλώντας οικονομική επιβάρυνση από τη διαφορά λιανικής τιμής και νοσοκομειακής, έκδοση από 547 γιατρούς συνταγών, που περιείχαν σκευάσματα, τα οποία δεν καλύπτονται από την κοινωνική ασφάλιση, προκαλώντας στο Ίδρυμα σημαντική οικονομική ζημία, καθώς και 170 περιπτώσεις γιατρών, οι οποίοι παρέβησαν την ισχύουσα νομοθεσία και για τους οποίους έχει ενεργοποιηθεί Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Συνταγογραφίας και έχει κινηθεί πειθαρχική διαδικασία.

α) Έχει διακοπεί (δεν γίνεται αποδεκτή) η συνεργασία με το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ΓΙΑ 120 ιατρούς συμβεβλημένους με τον ΟΠΑΔ και τον ΟΑΕΕ επειδή υπερέβησαν κατά το τριπλάσιο το μηνιαίο ανώτατο όριο συνταγών που ισχύει σήμερα.
Η απόφαση για άρση ή οριστική άρνηση συνεργασίας, θα ληφθεί μετά τον ενδελεχή έλεγχο κάθε περίπτωσης ξεχωριστά.

β)  Έλεγχοι για εντοπισμό περιπτώσεων παραβατικών συμπεριφορών γίνεται και στα φαρμακεία και έχουν  επιβληθεί χρηματικές ποινές σε 116 φαρμακεία, 2 οριστικές καταγγελίες της σύμβασης και 7 υποθέσεις για οριστική καταγγελία εκκρεμούν για έκδοση απόφασης στην ΥΠΕΔΥΦΚΑ, 5 ακόμα υποθέσεις οριστικής καταγγελίας βρίσκονται στο στάδιο της υπογραφής και έχει γίνει δέσμευση τραπεζικών λογαριασμών φαρμακοποιών – γιατρών, για σοβαρές παραβάσεις, συνολικού ποσού 1.200.000€

Για την υλοποίηση του στόχου της περιστολής του συνόλου των δαπανών, αναπτύσσονται και προγραμματίζονται δράσεις, οι οποίες αφορούν:

·         Στην αναδιάρθωση των δομών του Ιδρύματος (κατάργηση παραρτημάτων και ενοποίηση υποκαταστημάτων).
·         Στον εκσυγχρονισμό των παρεχόμενων υπηρεσιών του Ιδρύματος με τη χρήση των νέων τεχνολογικών και πληροφοριακών συστημάτων και αξιοποίησή τους για τον εντοπισμό παραβατικών συμπεριφορών π.χ. εικονικών ασφαλίσεων, πλαστών ενημερωτήτων και ατομικών λογαριασμών ασφάλισης.
·         Ενδεικτικά, αναφέρεται ο εντοπισμός και η παραπομπή στη δικαιοσύνη των 61 περιπτώσεων απάτης με την υποβολή εικονικών Α.Π.Δ. καθώς και παράνομης απόδοσης συντάξεων.
·         Στην οριστική εξάλειψη του φαινομένου παροχής συντάξεων σε μη δικαιούχους, μέσω της απογραφής των συνταξιούχων, η οποία ολοκληρώνεται στις 30/9/2011.
·         Τα αποτελέσματα της φυσικής απογραφής των συνταξιούχων θα γίνουν γνωστά τον Οκτώβριο του 2011 και ίσως αποτελέσουν έκπληξη.
Πλαίσιο κειμένου: 3ος στόχος: Έλεγχος της εισφοροδιαφυγής


Το νέο πλαίσιο εποπτείας και ελέγχου της εισφοροδιαφυγής βρίσκεται στο τελικό στάδιο της επεξεργασίας του. Οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν το Σεπτέμβριο του 2011 και θα τεθούν σε ισχύ από τον Ιανουάριο του 2012 σε συνδυασμό με τις αλλαγές που αφορούν τη δομή των Α.Π.Δ.

Αυτήν την περίοδο, διεξάγεται διάλογος με το Οικονομικό Επιμελητήριο  και το Υπουργείο Οικονομικών, για μια σειρά θεμάτων που αφορούν τη θεσμοθέτηση του πιστοποιημένου ασφαλιστικού ανταποκριτή, το ενδεχόμενο δημιουργίας ενιαίου φορέα είσπραξης δημοσίων εσόδων, τη σύνδεση με το TAXIS, στο πλαίσιο της διαλειτουργικότητας των υπηρεσιών, για τη διασφάλιση απόλυτης συγκρισιμότητας των μηνιαίων αποδοχών, πάνω στις οποίες καταβάλλονται οι ασφαλιστικές εισφορές, με τις αποδοχές που ισχύουν για την καταβολή του Φ.Μ.Υ.

Εάν θέλουμε να διαμορφώσουμε προϋποθέσεις μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών, προκειμένου να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και των επιχειρήσεων, πρέπει να ανατρέψουμε τα φαινόμενα της εισφοροδιαφυγής και εισφοροαποφυγής, των οποίων γενεσιουργά αίτια αποτελούν η ασυνέπεια μέρους των εργοδοτών και ο τρόπος δόμησης του υφιστάμενου συστήματος δήλωσης κατάθεσης και ελέγχου των ασφαλιστικών εισφορών.

Β. Οργανωτικός, λειτουργικός και οικονομικός διαχωρισμός των κλάδων Σύνταξης και Υγείας και δημιουργία του ΕΟΠΥΥ

Η συνύπαρξη σε ενιαία δομή των κλάδων Υγείας και Σύνταξης, ίσως ήταν αναγκαία τις πρώτες δεκαετίες της ίδρυσης του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, λόγω της απουσίας δομών πρωτοβάθμιας υγείας σε περιφερειακό κυρίως επίπεδο.

Οι λόγοι όμως συνύπαρξης των κλάδων Σύνταξης και Υγείας δεν υφίστανται εδώ και πολλά χρόνια, και θα είχαν εκλείψει πλήρως εαν η εκκίνηση εφαρμογής του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.) είχε συνδυαστεί με τη δημιουργία ενός ενιαίου δημόσιου φορέα παροχής πρωτοβάθμιας φροντίδας σε εθνικό επίπεδο.

Η ατολμία που επέδειξε η Ελληνική Πολιτεία για δημιουργία ενιαίου δημοσίου φορέα πρωτοβάθμιας φροντίδας, επιφόρτισε το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με την ευθύνη δημιουργίας υποδομών υγείας σε όλη τη χώρα και ανάπτυξης διοικητικών και λειτουργικών μηχανισμών διαχείρισης αυτών των δομών και των δαπανών υγείας.

Η μη δημιουργία ενιαίου και καθολικού δημόσιου φορέα πρωτοβάθμιας φροντίδας εμπόδισε τη λειτουργική διασύνδεση των Μονάδων Υγείας (Μ.Υ.) του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με το Ε.Σ.Υ. και κυρίως με τα Κέντρα Υγείας, και η απουσία χάραξης ενιαίας στρατηγικής ενίσχυσε την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη ιδιωτικών δομών υγείας.

Παράλληλα, η μη έγκαιρη ανάπτυξη σύγχρονων δημόσιων μηχανισμών εποπτείας και ελέγχου των δαπανών, εκτίναξε τις δαπάνες σε δυσθεώρητα ύψη. Έτσι το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ οδηγήθηκε στο εξής παράδοξο και παράλογο φαινόμενο:

Οι περίπου 5,5 εκατ. άμεσα και έμμεσα ασφαλισμένοι στο Ίδρυμα θα έπρεπε να αναμένουν στις γνωστές ουρές των Μ.Υ. του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ την εξυπηρέτησή τους από 7.000 στεγασμένους στις εγκαταστάσεις του Ιδρύματος ιατρούς, ενώ τα υπόλοιπα 5,5 εκατ. των Ελλήνων μπορούσαν να αναζητήσουν παροχές πρωτοβάθμιας φροντίδας στους υπόλοιπους 70.000 ιατρούς και σε όλες τις άλλες δομές δημόσιας και ιδιωτικής πρωτοβάθμιας φροντίδας.

Το 2009 οι δαπάνες φαρμάκου για το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ κινούνταν στο μηνιαίο ύψος των 200 εκατ. ευρώ, ενώ μια δεκαετία πριν δεν ξεπερνούσαν τα 50 εκατ. ευρώ. Περίπου στα ίδια ποσοστά εκτινάχθηκαν οι νοσοκομειακές δαπάνες και το κόστος των παρακλινικών εξετάσεων.

Αυτή η έκρηξη των δαπανών οδηγούσε στη μεταφορά πόρων από τον κλάδο Σύνταξης στον κλάδο Υγείας, προδιαγράφοντας, με μαθηματική ακρίβεια, τη συνολική οικονομική κατάρρευση του Ιδρύματος.

Το λειτουργικό και οικονομικό αδιέξοδο του κλάδου Υγείας ώθησε την παρούσα Κυβέρνηση, τις ηγεσίες των Υπουργείων Εργασίας και Υγείας και τη Διοίκηση του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ στην τολμηρή απόφαση ίδρυσης του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ).

Η διαδικασία οικοδόμησης του ΕΟΠΥΥ εξελίσσεται απολύτως ομαλά και για πρώτη φορά στην ιστορία του Ελληνικού Κράτους, από την 1η Ιανουαρίου 2012, θα έχει τεθεί σε πλήρη λειτουργία ο νέος οργανισμός, με αυτόνομη δομή και ξεχωριστό προϋπολογισμό.

Η Διοίκηση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, αξιολογεί αυτή τη διαρθρωτική τομή ως τη σημαντικότερη από την ίδρυσή του και θεωρείται ως αφετηρία ανάληψης πρωτοβουλιών συνολικής οργανωτικής και λειτουργικής αναμόρφωσης του Ιδρύματος, σε διαχειριστή των έργων παροχής συντάξεων, παροχής υπηρεσιών υγείας σε χρήμα και πιστοποίησης της αναπηρίας, για το σύνολο των μισθωτών του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα.


Γ. Διοικητικός, οργανωτικός και λειτουργικός ανασχεδιασμός του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ

Από τον Ιανουάριο του 2011, το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ αποτελεί πλέον τον έναν και μοναδικό φορέα ασφάλισης μισθωτών τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα. Για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας οι ιδιωτικοί και οι δημόσιοι υπάλληλοι ασφαλίζονται σε έναν ασφαλιστικό οργανισμό.

Η ευθύνη που επωμίζεται το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ είναι τεράστια, και προκειμένου να ανταποκριθεί σε αυτό το έργο, οφείλει να προχωρήσει σε ένα τολμηρό Διοικητικό, Οργανωτικό και Λειτουργικό ανασχεδιασμό του συνόλου των δομών του.

Στο πλαίσιο αυτό έχουν ήδη δρομολογηθεί οι παρακάτω αλλαγές:

·         Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της Κεντρικής Διοίκησης με τη συστέγασή της σε ενιαίο κτίριο με το σύνολο των επιτελικών Διευθύνσεων του Ιδρύματος.
·         Ριζική αλλαγή του Οργανισμού του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με τον ανακαθορισμό των Κεντρικών Διευθύνσεων και τη δημιουργία 13 περιφερειακών δομών διοίκησης και διεύθυνσης με αποφασιστική αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και ευθυνών. Το νέο σχέδιο θα δοθεί για διαβούλευση το Σεπτέμβριο του 2011 και θα ισχύσει από 01-01-2012.
·         Την αποτροπή των άσκοπων συναλλαγών των ασφαλισμένων στα Υποκαταστήματα του ΙΚΑ προκειμένου να βεβαιώσουν ατομικά δικαιώματά τους που είναι αναγκαία για τις παροχές των ΟΑΕΔ,  ΟΕΚ, ΟΕΕ, καθώς και για έκδοση αδειών διαμονής και εργασίας σε αλλοδαπούς.
Η ανωτέρω διαρθρωτική αλλαγή έχει ήδη πραγματοποιηθεί με εξαίρεση αυτή που αφορά το ΥΠ.ΕΣ.Α.Η.Δ, η οποία θα ολοκληρωθεί σύντομα.
Με τον τρόπο αυτό χιλιάδες ασφαλισμένοι δεν απαιτείται να επισκέπτονται το ΙΚΑ για τη βεβαίωση των ασφαλιστικών τους δικαιωμάτων, αφού αυτά μπορούν να αναζητηθούν με την ηλεκτρονική διασύνδεση του ΟΑΕΔ, ΟΕΚ, και ΟΕΕ και ΥΠ.ΕΣ.Α.Η.Δ. με τα μητρώα του ΙΚΑ.
·         Από την 1η Σεπτεμβρίου 2011 θα είναι δυνατή η ηλεκτρονική διασύνδεση από τους ενδιαφερόμενους πιστοποιημένους φορείς (Συμβολαιογράφοι, Τράπεζες, Τελωνεία, Εφορίες και άλλοι δημόσιοι φορείς) για αναζήτηση των ασφαλιστικών ενημεροτήτων των επιχειρήσεων.
Το δεδομένο αυτό μηδενίζει τις περιπτώσεις ύπαρξης πλασματικών ασφαλιστικών ενημεροτήτων, εξαλείφει φαινόμενα παραβατικής συμπεριφοράς και συναλλαγής, και διευκολύνει απόλυτα τις επιχειρήσεις.
·         Οι ασφαλισμένοι του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ μπορούν να θεωρούν τα Βιβλιάρια Υγείας και να πληρώνονται για παροχές ασθενείας σε οποιοδήποτε υποκατάστημα του Ιδρύματος, χωρίς να εξετάζεται ο τόπος κατοικίας ή απασχόλησής τους.
Η νέα αυτή διαδικασία συναλλαγής διευκολύνεται και ενισχύεται ακόμα περισσότερο με τη δυνατότητα πληρωμής των παροχών στους δικαιούχους με πίστωση των τραπεζικών λογαριασμών τους, δυνατότητα η οποία ήδη έχει τεθεί σε ισχύ από 6 Ιουνίου 2011 και η οποία θα έχει ως αποτέλεσμα την αποσυμφόρηση των υποκαταστημάτων από εκατοντάδες χιλιάδες επισκέψεις ασφαλισμένων.
·         Κατάργηση της χορήγησης ασφαλιστικής ικανότητας μέσω της θεώρησης του Βιβλιαρίου Υγείας και αποστολής ειδικών ετικετών.
Η πιστοποίηση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων θα γίνεται κατά τη χρήση των υπηρεσιών υγείας από τον υπολογιστή του γιατρού ή κατά το κλείσιμο του ραντεβού από το «184» ή μέσω διαδικτύου από όλους τους πιστοποιημένους ιδιωτικούς παρόχους υγείας.
Τα οφέλη αυτής της αλλαγής είναι τεράστια, τόσο για τους ασφαλισμένους όσο και το ΙΚΑ, δεδομένου ότι εξοικονομούνται πόροι, εξαλείφονται φαινόμενα πλαστογραφίας, διασφαλίζεται η γνησιότητα των συναλλαγών και μηδενίζονται οι επισκέψεις εργαζομένων και εργοδοτών στα υποκαταστήματα του Ιδρύματος.
·         Προσωρινή σύνταξη (νομοσχέδιο ΣΕΠΕ). Μέσα σε 45 ημέρες από την υποβολή της αίτησης θα εκδίδεται η απόφαση για καταβολή προσωρινής σύνταξης, το ύψος της οποίας θα αντιστοιχεί σε ποσοστό 80% των τελευταίων αποδοχών. Σε περίπτωση διαδοχικής ασφάλισης ο χρόνος έκδοσης θα είναι 75 ημέρες.
·         Εργαλείο πληροφόρησης των ασφαλισμένων για θεμελίωση σύνταξης σύμφωνα με το νέο ασφαλιστικό νόμο. Στην ιστοσελίδα του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ είναι διαθέσιμο για όλους τους ασφαλισμένους το εργαλείο θεμελίωσης δικαιώματος σύνταξης με βάση την ηλικία και το χρόνο ασφάλισης.
·         Δυνατότητα παρακολούθησης της πορείας του συνταξιοδοτικού αιτήματος μέσω διαδικτύου. Σύντομα θα είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο το ηλεκτρονικό σύστημα παρακολούθησης της ροής (work-flow) της κάθε συνταξιοδοτικής υπόθεσης προς χρήση κάθε ενδιαφερομένου. Σήμερα το σύστημα αυτό είναι προσβάσιμο μόνο σε υπαλλήλους του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.
·         Συντόμευση του χρόνου πληρωμής του ποσού των συντάξεων μετά την οριστικοποίηση της απόφασης συνταξιοδότησης. Η διαδικασία πληρωμών συντάξεων θα υποστηρίζεται από το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και θα καταργηθούν οι χειρόγραφες διαδικασίες επικοινωνίας με την ΗΔΙΚΑ που εφαρμόζονται σήμερα.
·         Εισαγωγή νέου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων και αυστηροποίηση διαδικασιών ελέγχου διαμονής. Στις περιπτώσεις που συνυπολογίζεται χρόνος ασφάλισης που διανύθηκε σε άλλη κοινοτική χώρα, δεν υπολογίζονται για το χρόνο αυτό προσαυξήσεις σε όσους δεν ξεπερνούν τις 4.500 ημέρες ασφάλισης στην  Ελλάδα. Επιπλέον αυστηροποιούνται οι έλεγχοι διαμονής, ώστε να εξαλειφθούν φαινόμενα λήψης συντάξεων από μη δικαιούμενα πρόσωπα.
·         Αποκεντρώνεται και ανατίθεται από 1/9/2011 στους Δ/ντές των Τοπικών Υποκαταστημάτων απονομών συντάξεων η αρμοδιότητα για την αναγνώριση δικαιώματος σε παροχές του κλάδου κύριας  σύνταξης στους ασφαλισμένους του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, που επικαλούνται εφαρμογή διατάξεων περί διαδοχικής ασφάλισης. Μέχρι τώρα την αρμοδιότητα αυτή είχαν μόνο τα περιφερειακά υποκαταστήματα. Με το μέτρο αυτό εξασφαλίζεται ταχύτερη απονομή σύνταξης στις περιπτώσεις απονομής σύνταξης με διαδοχική ασφάλιση.
·         Ανακατανομή των χωρικών αρμοδιοτήτων έκδοσης συνταξιοδοτικών αποφάσεων με σκοπό την αποσυμφόρηση των μεγάλων κέντρων απονομής συντάξεων. Για την εκλογίκευση των ασφαλιστικών μεγεθών ανά υποκατάστημα με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών και την ισοκατανομή εργασίας στους υπαλλήλους, θα αλλάξουν τα ασφαλιστικά όρια των υποκαταστημάτων απονομής συντάξεων, κυρίως των τεσσάρων μεγάλων περιφερειακών, τα οποία διαχειρίζονται το 65% περίπου των συντάξεων της χώρας. Οι ασφαλιστικές περιοχές, που θα αποσπαστούν θα καθοριστούν με βάση στατιστικά στοιχεία για τους όγκους που προέρχονται από τα υποκαταστήματα που εξυπηρετούν, σε συνδυασμό με τις δυνατότητες των λοιπών όμορων υποκαταστημάτων απονομής για απορρόφηση συνταξιοδοτικών περιπτώσεων όμορων δήμων.
·         Ψηφιοποίηση της ασφαλιστικής ιστορίας για χρονικό διάστημα έως το 2001. Για το θέμα αυτό σχεδιάζονται οι απαιτούμενες δράσεις για την ενσωμάτωση ολόκληρου του ασφαλιστικού βίου στο ΟΠΣ.
·         Ανάπτυξη συστήματος κεντρικής διαχείρισης με αποκεντρωμένες δράσεις για την υποστήριξη των ελέγχων για τον εντοπισμό αδήλωτης ασφάλισης. Το σύστημα θα χρησιμοποιεί τη μεθοδολογία “ανάλυση επικινδυνότητας” (risk analysis) η οποία βασίζεται σε ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά (profile) των εργοδοτών. Έτσι η επιτόπια παρουσία των ελεγκτικών μηχανισμών του ΙΚΑ για τον εντοπισμό της εισφοροδιαφυγής θα γίνεται με κατευθυνόμενη και πιο αποτελεσματική διαδικασία.


Τελικές επισημάνσεις

Αναμφίβολα η χρονιά που διανύουμε είναι ίσως από τις πλέον δύσκολες για το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, δεδομένου ότι η αύξηση της ανεργίας, η συγκράτηση μισθών και ημερομισθίων, η υπαρκτή εισφοροδιαφυγή και το μεγάλο ποσοστό ανεξέλεγκτων ακόμη δαπανών υγείας, δημιουργεί συνθήκες οικονομικής δυσπραγίας για το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.
Ο στόχος όμως της οικονομικής του ανάταξης έχει αρχίσει να οικοδομείται με το σύνολο των προαναφερόμενων διαρθρωτικών αλλαγών. Είμαστε βέβαιοι ότι η εξοικονόμηση πόρων που επιτυγχάνεται με τις εφαρμοζόμενες αλλαγές, θα μας δώσουν τις δυνατότητες σχεδιασμού κι εκτέλεσης πλεονασματικού προϋπολογισμού το 2012.
Παράλληλα ευελπιστούμε ότι ο οργανωτικός και λειτουργικός ανασχεδιασμός των κεντρικών, περιφερειακών και τοπικών δομών του Ιδρύματος, σε συνδυασμό με τη δυναμική αξιοποίηση παροχής ηλεκτρονικών υπηρεσιών, θα ανατάξει δυναμικά την εικόνα του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ στη συνείδηση των Ελλήνων πολιτών. Πιστεύουμε σε αυτό το δύσκολο εγχείρημα, κυρίως όμως η αισιοδοξία μας γίνεται μεγαλύτερη από τη θετική έως τώρα στάση των ασφαλισμένων και των επιχειρήσεων στις ήδη υλοποιημένες αλλαγές.